Fotograferen op Kilimanjaro

ISO 1250, 16-35 mm lens op 32 mm, f/6.3, 1/60 sec

In september 2016 beklom ik Kilimanjaro via de Machame route, met een schema van 7 dagen. Kilimanjaro is de hoogste berg van Afrika en dus een van de zogeheten Seven Summits, de hoogste toppen van elk continent. In dit artikel lees je wat je onderweg zoal tegenkomt en geef ik je tips, do's en don'ts voor fotografie op Kilimanjaro.

De Melkweg

ISO 1600, 16-35 mm lens op 16 mm, f/4, 25 sec

De berg is bijzonder omdat je op weg naar de top door maar liefst 5 verschillende vegetatiezones loopt, beginnend met hellingbos en eindigend in de nivale zone, met de resterende gletsjers op de top. Bovendien heb je vanaf de berg elke nacht een unieke mogelijkheid om de Melkweg zeer duidelijk te zien, mits het weer het toelaat. De beste tijd hiervoor is na zonsondergang en voordat de maan komt opzetten. Als je heel fanatiek aan astrofotografie wilt doen, of bijvoorbeeld ’s nachts een timelapse wilt maken, dan kun je bij het plannen van je klim het beste rekening houden met de stand van de maan.

Light is right

Dagenlang hiken en camera-apparatuur dragen zijn twee dingen die natuurlijk niet zonder moeite gepaard gaan. Bergop voel je na een tijdje elke kilo. Zeker tijdens de toppoging doe je er goed aan om zo licht mogelijk te zijn. Als fotograaf ben je sowieso al zwaarder bepakt dan anderen. Je draagt vaak een betere, maar zwaardere camera, en je wilt ook nog een statief of extra lens meenemen. Het gaat erom de balans te vinden tussen apparatuur meenemen waarmee je geweldige foto's kunt maken, maar niet te veel meesjouwen bergop. Dit kan op een aantal manieren:

Camera's en lenzen

1. Je kiest voor 1 DSLR-body en een superzoomlens met een gigantisch bereik (bijv. 18-200 mm). Zo draag je niet te veel bodies en lenzen, en kun je over het hele bereik foto's maken. Een nadeel hiervan is dat de meeste superzooms niet lichtsterk zijn. Dit zal je opbreken bij astrofotografie omdat je dan minimaal met diafragma f/4 wilt werken. Ook kunnen superzooms qua beeldkwaliteit en scherpte niet op tegen lenzen die specifiek ontworpen zijn voor groothoek of tele, maar het is het overwegen waard.
   
   
2. Je kiest voor 1 DSLR-body en een lichtsterke groothoeklens. Dit is een interessante optie omdat je in ieder geval aan astrofotografie kunt doen, maar toch zul je op sommige momenten een telelens missen. Een week lang alleen maar groothoekfoto's maken zal jezelf en uiteindelijk de kijker gaan vervelen.
   
   
3. Je kiest voor 1 DSLR-body, een (lichtsterke) groothoeklens en een kleine telelens. Deze optie heb ik uiteindelijk gekozen. Als telelens koos ik voor een 50 mm f/1.8 lens. Een zeer kleine, zeer lichte lens. Natuurlijk heb je hier geen groot telebereik mee te pakken, maar het geeft je precies genoeg mogelijkheden om af te wisselen met groothoek. Mijn ervaring is dat de lens vooral van pas kwam bij het maken van foto's boven de wolken. Iedere zonsopgang en zonsondergang was een plezier om te fotograferen. Met 50 mm kun je genoeg inzoomen om wat details in de uitzichten vast te leggen. Bijvoorbeeld Mount Meru, die je tijdens de Machame route veelvuldig boven de wolken ziet uitsteken.
   
   
4. Misschien wel de beste optie, maar voor mij niet van toepassing: je neemt een mirrorless-camera mee. Mirrorless-camera's staan tegenwoordig zo'n beetje gelijk met spiegelreflex-camera's als het gaat om dynamisch bereik en algemene beeldkwaliteit. De goede modellen zijn net zo duur als DSLR's, maar de helft van het gewicht en de helft van de omvang. Ik heb nog geen mirrorless-camera, anders had ik deze waarschijnlijk meegenomen op Kilimanjaro en niet een van mijn spiegelreflex-bodies.

Statief

Slechts 1 optie: zo licht mogelijk. Het maakt niet uit of je statief hoog is, als hij maar licht en net stevig genoeg is. Ik raad aan hem aan je porter af te geven, daar je hem overdag toch niet nodig hebt. De duffle bag die je aan de porter geeft, heeft echter ook een gewichtslimiet (15-20 kg).

Filters

Eigenlijk heb je maar 1 filter nodig: je polarisatiefilter. De zon is sterk, er valt dus genoeg te polariseren. Het maakt je luchten nog veel mooier. Er zijn her en der wel watervalletjes en beekjes op de berg, maar echt tijd voor een long exposure met ND-filter heb je overdag niet. De Melkweg schiet je uiteraard zonder filter, anders zou dat je sluitertijd vertragen en dan zijn de sterren onscherp.

Accu's

Ongeacht waar je op reis gaat, is het goed om minstens 1 backup-accu mee te nemen. Op Kilimanjaro komt hier de moeilijkheid bij dat je eigenlijk nergens op de berg iets kunt opladen. Ga hier in ieder geval niet vanuit. Neem daarom niet 1, maar minstens 3 backup-accu's mee. Loop niet het risico dat je straks op de top staat, met geweldige uitzichten om je heen en je geen foto's kunt maken. Accu's kunnen doorgaans niet goed tegen de kou. Draag ze daarom tijdens de toppoging of tijdens nachtfotografie dicht bij je lichaam, bijvoorbeeld in de zak van je fleece vest.

Actiecamera

Ik heb enkele dagen een GoPro in chest mount harness gedragen om te filmen tijdens het lopen. Eigenlijk leverde dit alleen tijdens het beklimmen van de Barranco Wall interessante beelden op. Voor de rest voldeed mijn iPhone prima, met als voordeel dat deze een minder vertekend beeld geeft. Een action cam is dus zeker geen must, ook al is hij licht en klein.

Cameratas

De inhoud van je dagrugzak is al behoorlijk wat en eigenlijk niet geschikt voor de doorsnee cameratas, waarbij vrije ruimte altijd secundair is. Daarom heb ik ervoor gekozen mijn normale rugzak, een North Face Surge 2, mee te nemen en daar mijn cameraspullen in te dragen. Ik beschermde mijn camera door hem in een extra fleece, regenkleding of sneldrogende handdoek te wikkelen.

Don'ts

Neem vooral niet je hele arsenaal aan bodies en lenzen mee. Ook zeker geen zwaar statief, dat is nergens voor nodig. Er bestaat niet zoiets als te licht bepakt zijn. Je statief kun je overdag wel meegeven aan een porter (ik stopte hem altijd gewoon in mijn tas en kon hem dan 's avonds weer gebruiken), maar ook aan je duffle bag zit een gewichtslimiet.

Tijdens het lopen wil je niet te veel bezig zijn met lenzen wisselen, dat kost te veel tijd en moeite. Sowieso is Kilimanjaro een enorm stoffige berg, dit is de laatste plaats waar je je sensor aan bloot wilt stellen. Gebruik ook niet je action cam om foto's te maken, dan kun je beter nog een goede smartphone gebruiken.

Do's!

Geniet van de fantastische, unieke omgeving waarin je bent. En bekijk het eerst met je ogen, daarna pas met je camera. Hogerop de berg wordt je misschien beïnvloed door de hoogte, en zal je energie om je DSLR er weer bij te pakken afnemen. Je moet natuurlijk luisteren naar je lichaam, dus terwijl je even rust kun je op je gemak een foto maken.

Wil je meer foto's zien van mijn Kilimanjaro-beklimming en reis door Tanzania? Lees en bekijk hier het beeldverslag.